Azerbaijan State Railroads

---

Rəhbərlik
 
Cəmiyyətin sədri

Cəmiyyətin sədr müavini

Süleymanov Əlirza Məmməd oğlu

Cəmiyyətin sədr müavini

  Mehdiyev Mehdi Musa oğlu

Cəmiyyətin sədr müavini

Hüseynov İqbal Əli oğlu

Cəmiyyətin sədr müavini

Hümbətov Xeyrulla İman oğlu

Birliklər

          Lokomotivlərin və MVHH-nin invertar parkı 500-dən çox ədəd təşkil edir. Bu lokomotivlər yük, manevrə, sərnişin və şəhərətrafı hərəkətlərin təşkilində xidmət göstərirlər. Bu dövr üçün VL-8 seriyalı elektrovozlar, TEZ, 2M62 seriyalı teplovozlar öz xidmət müddətini başa çatdırmışlar və 1998-ci ildən heç bir əsaslı təmir keçməmişdilər. 1998-ci ilin aprel ayının 1-i "Lokomotiv" istehsalat birliyi yaradılmiışdır. Bakı lokomotiv deposunda I həcmdə, TR-3 elktrovozların və elektroqatarların növbəti, habelə Biləcəri  lokomotiv deposunda TR-3 teplovozların növbəti təmir işləri təşkil edilmişdir.

          1998-dən 2001-dək 43 elektrovoz, 17 elektroqatar, 34 teplovoz əsaslı və növbəti təmirdən keçmiş, və həmçinin 25 elektrovozun, 14 teplovozun bərpa təmiri keçirilmişdir. 1999-cu ildə Bakı lokomotiv deposunda elektrohərəkət heyəti və teplovozların elektrik və köməkçi maşınlarının əsaslı təmiri üçün elktromaşın sexi yaradılmışdır.

Bakı lokomotiv deposunun təmir sexi

          Gələcəkdə çarx sexinin yaradılması nəzərdə tutulub. Bu, yolda KR-2, KR-1 həcmlərdə tam əsaslı təmir keçirilməsinə imkan verəcək. Avadanlığın və ehtiyyat hissələrinin lazımi miqdarda olması inventar parkının əlavə 50 % -nın sağlamlaşdırılmasını təşkil etmək olacaq. Nəticədə lokomotivlərin xidmət müddətini uzanacaq. Yolun lokomotiv parkının bərpası və sağlamlaşdırılması üçün böyük investisiya layihələri işləyib hazırlamaq lazımdır.

Birliyin rəisi:   Abbasov Sahib İman oğlu

          Fəaliyyətin əsas istiqamətləri:

• yolun inventar parkının və yük vaqonlarının vaxtında təmiri və texniki xidmətin göstərilməsi;
• boş vaqonların vaxtında yüklənməyə verilməsi

          Birliyin sərəncamında yük vaqonlarının təmiri üzrə beş ixtisaslaşdırılmış vaqon deposu, universal konteynerlərin təmiri üzrə bir ixtisaslaşdırılmış vaqon deposu, yuk vaqonlarının əsaslı təmirini təşkil edən vaqon təmiri zavodu, neftbenzin sisternlərin yuyulmasını və buxarlanmasını təmin edən bir yuyucu-buxarlayıcı stansiya var. Hal-hazırda stansiyanın istehsalat gücü sutkada 150 vaqon təşkil edir, gələcəkdə bu rəqəmi 250-yə catdırmaq nəzərdə tutulub.

Birliyin rəisi: Quliyev Füzuli Xanoğlan oğlu

          Yol təsərrüfatı dəmiryol nəqliyyatının vacib sahələrindən biridir. Birliyin tərkibində 14 yol distansiyası, 4 körpü və digər süni qurğuların və torpaq yatağının əsaslı təmiri üzrə ixtisaslaşmış müəssisələr (KTQ -13, KTD, 74 №-li YİM MMC, 2 №-li DYM), 1 çınqıl zavodu (Qızılca QZ), 2 yaşıllaşdırma müəssisəsi (10 №-li İDYM, 7 №-li «Yol yaşıllaşdırma» MMC), maşın və mexanizmlərin təmiri emalatxanası (MMTE) vardır. Əsas yolların açılmış uzunluğu 2930,4 km, stansiya yollarının uzunluğu 1266,2 km təşkil edir. Yolların istismar uzunluğu 2100 km-dir. Avstriya istehsalı olan RM-80 ballast təmizləyən, 09-32 CSM yoldüzəldən maşınları yolda işləyirlər. Maşınların alındığı 2002-ci ildən 2008-ci ilin 8 ayı daxil olmaqla cəmi RM-80 maşını ilə 340,7 km, 09-32 CSM maşını ilə 993,2 km yolda iş görülmüşdür. Son 5 il və cari ilin 8 ayı ərzində yollarda 102,1 km əsaslı, 282,5 km orta təmir işləri görülmüş, 371 dəst yoldəyişən qurğuların metal hissələri, 293 dəst yoldəyişənlərin tirləri dəyişdirilmiş, 142,7 km calaqsız relslər yola qoyulmuş, 126 körpüdə əsaslı təmir və bərpa işləri aparılmış, yollarda tək-tək 214,3 min ədəd şpallar dəyişdirilmişdir.

Yoldüzəldən maşın 09-32 CSM

Yoldüzəldən maşın 09-32 CSM

Xidmətlər

Şöbələr

Mətbuat Xidməti

          Azərbaycanda dəmir yolunun tikintisinin başlanması və onun sonrakı inkişafı neftin çıxarılması və emalı ilə sıx surətdə bağlıdır.
          Neftin daşınması uzun illər primitiv karvan üsulları ilə arabalarda yerləşdirilmiş taxta çəlləklərlə və tuluqlarla yerinə yetirilirdi. Belə üsul baha başa gəlməsi ilə yanaşı neft işinin inkişaf etdirilməsinə də maneə yaradırdı. Bunun üçün də neft istehsalçıları böyük gəlirlər əldə edilməsi üçün dəmir yol xəttlərinin çəkilişinə yüksək maraq göstərməyə başladılar. Beləliklə, demək olar ki, Bakı nefti və onun sənaye istehsalı əvvəl Bakıda sonra isə bütün Azərbaycanda rels yolunun yaranmasına səbəb oldu.
          1878-ci ildə Dövlət fərmanına əsasən Azərbaycanda ilk dəmir yolunun, uzunluğu 20 km olan Bakı - Suraxanı - Sabunçu xəttinin çəkilişinə başlanıldı. Tikinti 20 yanvar 1880-ci ildə başa çatdırıldı.
           Dünyada ilk dəfə olaraq nefti sisternlərdə daşımağa başladılar. Bu gün, tarixə Azərbaycanda dəmir yolunun əsasının qoyulması kimi düşdü. Sonrakı 20 il dəmir yol tikinitisinin yüksək inkişafı ilə qeyd olunmuşdur. 1883-cü ildə neftin Qara dəniz limanlarına çatdırılması üçün Bakı - Tiflis - Batumi, 1890-cı ildə isə Biləcəri - Dərbənd magistral xətləri çəkildi. 1900-cu ildə Dərbənd - Tixoretskaya xəttinin tikintisinin başa çatdırılmasından sonra Bakı şimal istiqamətində ümumrusiya dəmir yolları şəbəkəsi ilə birləşdirildi, bu da Bakı neftinin dəmir yolu ilə Rusiyanın mərkəzi və qərb rayonlarına çatdırılmasına imkan yaratdı.

           Müharibədən sonrakı illərdə, xüsusən də altmış və yetmişinci illərdə SSRİ-nin digər təsərrüfat sahələrində inkişafın sürətləndirliməsi ilə əlaqədar başqa növ yüklərin daşınmasının həcmi də artdı. Dəmir yolu ilə yük göndərmənin maksimal həcmi 1987-ci ilə təsadüf edir, bu zaman 44,5 mln. ton yük, o cümlədən 12,9 mln. ton neft və neft məhsulları daşınmışdır. Neft və neft məhsullarının ən yüksək daşınma həcmi 1970-ci ildə yerinə yetirilmişdir. 80-ci illərin sonunda Azərbaycan dəmir yolunda yük dövriyyəsi 43 mlrd. ton-kilometrə çatmışdır.
           Hal-hazırda baş yolların açıq uzunluğu 2932 km-ə, istismar uzunluğu 2117 km-ə bərabərdir, onlardan 815 km ikixəttli yollardır. Yolun ümumi istismar uzunluğundan 1272 km, yəni 60%-i elektrikləşdirilmiş, 845 km, yəni 40%-i teplovoz dartısı ilə işləyir. Burada qeyd etmək lazımdır ki, keçmiş Sovet İttifaqında dəmir yollarının elektrikləşdirilməsi 1926-cı ildə başlamışdır və ilk dəfə olaraq Azərbaycanda, Bakı - Sabunçu xəttində həyata keçirilmişdir.
           Dəmir yolu xətlərinin yarısından çoxu, yəni 1126 km avtoblokirovka, 479 km mərkəzləşdirlmiş tənzimləmə ilə, qalanı isə yarımavtomatik blokirovka ilə təchiz edilmişdir. Yolun 176 stansiyası vardır, onlardan ikisi - Biləcəri və Şirvan iri avtomatlaşdırılmış təpə-çeşidləmə stansiyasıdır. 12 stansiya zəruri maşın və mexanizmlərlə təchiz edilmiş konteyner meydançalarına, 3 stansiya (Keşlə, Gəncə və Xırdalan) iri həcmli konteynerlərlə əməliyatlar aparmaq qabiliyyətinə malikdirlər.

          Keçmiş İttifaq parçalandıqdan və ölkəmiz müstəqillik əldə etdikdən sonra mərkəzləşdirilmiş təchizatın ləğvi istər ölkə iqtisadiyyatının, istərsə də onun aparıcı sahəsi olan respublika polad magistralının ahəngdar işinin təmin olunmasına mənfi təsirini göstərmişdir. Bu dəmir yolunun aparıcı sahələrindən olan İşarəvermə və rabitə təsərrüfatının işində də özünü büruzə vermişdir.
          Müstəqilliyin ilk illərində işarəvermə və rabitə qurğularının köhnəliyi, yeniləri və təmir-bərpa işləri üçün ehtiyat hissələri və material almaqdan ötrü maliyyə imkanlarının olmaması vəziyyəti daha da ağırlaşdırırdı. Yol rəhbərliyinin uğurla həyata keçirdiyi iqtisadi islahatlar nəticəsində işarəvermə və rabitə xidmətinin bazasında İşarəvermə və rabitə İstehsalat Birliyinin yaradılması və ona daha çox müstəqillik verilməsi təsərrüfatın dirçəldilməsi yönündə atılmış əhəmiyyətli addım oldu.
          Təsərrüfatın tabeçiliyində olan 9 işarəvermə və rabitə distansiyaları 480 km-ə yaxın dispetçer mərkəzləşməsi, 1137 km. ikiyollu və 663km. biryollu avtobloklama, 448km. yarımavtomat qurğularına və s. xidmət edəcək yolumuzda qatarların təhlükəsiz hərəkətini təmin etmək işini uğurla yerinə yetirir. Eyni zamanda 5700-dək svetofor, avtomat yol keçidləri, vaqon sürətinin yavaşıdıcıları və s. qurğulara lazımi qulluq göstərilməsi də bu həmin məqsədə xidmət edir.
          İstehsalat birliyində Bakı işarəvermə və rabitə distansiyası kollektivi paytaxtdakı hərəkət müəssisələrinin sabit işinin təmin olunması yönündə daha böyük işlər görmüşdür. Qala stansiyasında üçüncü yolun faydalı uzunluğunun artırılması ilə əlaqədar İMB qurğuları yenidən qurulmuş, EM postunda ştativ quraşdırılmış, pult-tabloda müvafiq dəyişikliklər edilmişdir. Bakı rabitəçiləri İMB qurğularını öz güclərinə quraşdırmış, Dübəndi stansiyasında 6 manevr və 4 qəbul-göndərmə yolunda 12 işarə göstəricisi, 12 qatar quraşdırılaraq işə salınmışdır. Burada həmçinin operativ-texnoloji rabitə şəbəkəsinin yaradılması üçün park rabitəsi təşkil edilərək 11 danışıq məntəqəsi, 12 səsucaldan quraşdırılmışdır.
          Biləcəri, Şirvan, Qazıməmməd, Gəncə, Salyan və başqa distansiyalar da öz xidmət sahələrində illərlə həllini gözləyən məsələləri həll etməyə müvəffəq olmuşlar. Gəncə, Ağstafa, Lənkəran, Şəki və Xanabad stansiyalarında rabitə avadanlıqlarının ehtiyat qida mənbələri ilə təmin etmək məqsədilə dizel-generatorların quraşdırılması da qatarların təhlükəsiz hərəkətinin təmin olunması yönündə rabitəçilərin uğurlu addımı kimi dəyərləndirilmişdir.
          Salyan, Yevlax, Dəvəçi stansiyalarında kilometrlərlə köhnəlmiş rabitə xətləri dəyişdirilmiş və həmin qovşaqlarda istər müəssisələrə, istərsə də abunəçilərə rabitə xidməti yaxşılaşdırılmışdır.
          Bakı-Gəncə və Bakı-Böyük-Kəsik dolayı rabitə kanallarının quraşdırılması da uğurlu addım kimi qiymətləndirilmişdir.
          Yol rəhbərliyinin Qədim İpək yolunun dirçəldilməsi yönündə beynəlxalq nəqliyyat qurumları ilə apardığı danışıqlar bizim birliyin işinə də müsbət təsirini göstərmişdir. Belə ki, TRASEKA proqramı çərçivəsində Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankının ayırdığı kredit hesabına 2001-ci ildən çəkilişinə başlanan Bakı-Böyük-Kəsik sahəsində optik fiberli rabitə xəttinin çəkilişi artıq başa çatmışdır.